Ambasada Japonii w Polsce

Listy od Ambasadora

Warszawa, 22 stycznia 2013

Szanowni Państwo,

Witam Państwa i życzę wszystkiego dobrego w Nowym Roku. W ubiegłym roku w Japonii, w wyniku grudniowych wyborów parlamentarnych, powstał nowy rząd, na czele którego stanął Shinzo Abe, lider Partii Liberalno-Demokratycznej. Priorytetem gabinetu premiera Abe jest ożywienie gospodarki japońskiej. W tym celu bezzwłocznie został opracowany odważny i zdecydowany projekt polityki gospodarczej. Zyskał on miano „abenomiki” i znajduje się obecnie w centrum zainteresowania. W moim liście chciałbym Państwu przedstawić założenia polityki fiskalnej nowego rządu premiera Abe.

1. Cele „abenomiki” i jej trzy filary

Zdaniem premiera Abe, dla ożywienia gospodarki japońskiej najważniejsze jest pokonanie przeciągającej się deflacji i wysokiego kursu jena. Podstawowymi założeniami nowej polityki gospodarczej jest odejście od modelu „redystrybucji dóbr w kurczącej się gospodarce” na rzecz „tworzenia bogactwa poprzez wzrost”. Ma to zaowocować wzrostem dochodów i zatrudnienia, co doprowadzi do powstania „silnej gospodarki”.

Trzema filarami, które według premiera Abe mają przywrócić gospodarce siłę, są: a) odważna polityka monetarna, b) elastyczna polityka fiskalna oraz c) strategia wzrostu pobudzająca inwestycje prywatne.

a) Dla szybkiego przezwyciężenia deflacji niezbędne jest odważne poluzowanie polityki monetarnej przez rząd we współpracy z bankiem centralnym. We wspólnym oświadczeniu rządu i Banku Japonii z dnia 22 stycznia br. Cel inflacyjnyzostał ustalony na poziomie 2%. Cel inflacyjny został w Japonii wprowadzony po raz pierwszy.

b) Wykorzystując płynność finansową zapewnioną przez bank centralny, rząd planuje pobudzenie popytu poprzez inwestycje publiczne, co ma stać się dźwignią dla gospodarki. W tym celu planowane są elastyczne ruchy fiskalne, takie jak na przykład emisja obligacji państwowych.

c) Premier Abe zdaje sobie jednocześnie sprawę, że nie można w nieskończoność stwarzać popytu za pomocą środków publicznych. Dla utrzymania wzrostu gospodarczego niezbędne jest stworzenie dobrego cyklu, w którym przedsiębiorstwa pożyczają pieniądze, aktywnie inwestują i powiększają swoje przychody, tworząc przez to miejsca pracy i podnosząc wynagrodzenia. Dlatego też, celem rządu jest stworzenie pewnej strategii rozwoju, która zapewni gospodarce japońskiej niezależny wzrost.

2. Nadzwyczajny pakiet stymulacyjny

Pierwszym krokiem w realizacji powyższej polityki gospodarczej jest ogłoszony 18 stycznia br. nadzwyczajny pakiet stymulacyjny, kładący nacisk na następujące dziedziny: odbudowa po trzęsieniu ziemi oraz zapobieganie katastrofom, tworzenie bogactwa pochodzącego ze wzrostu, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa w życiu codziennym i aktywizacja regionów. Wydatki publiczne w ramach pakietu wyniosą 13 bilionów jenów (blisko 520 miliardów złotych), a łączna kwota przedsięwzięć sięgnie 20 bilionów jenów (800 miliardów złotych). Będzie to najwyższa kwota w historii, nie licząc bezprecedensowych kroków podjętych po upadku banku Lehman Brothers. Przewiduje się, że działania te zaowocują realnym wzrostem gospodarczym w wysokości ok. 2% oraz powstaniem 600 tysięcy nowych miejsc pracy.

Pojawiają się opinie, że nowe działania fiskalne po wprowadzeniu pakietu pogorszą sytuację finansową i spowodują wzrost długoterminowych stóp procentowych. Premier Abe jest jednak świadomy, że niezwykle ważna jest dyscyplina finansowa i otwarcie głosi jednoczesne dążenie do osiągnięcia nadwyżki w pierwotnym bilansie budżetowym. Premier podkreśla, że bez przywrócenia silnej gospodarki nie może być mowy o uzdrowieniu finansów, w związku z czym prowadzone będą prace nad jednoczesnym osiągnięciem ożywienia gospodarczego i wypracowaniem środków fiskalnych możliwych do stosowania w dłuższej perspektywie.

3. Centra dowodzenia polityki gospodarczej

Celem przywrócenia „silnej gospodarki” Japonii, premier Abe powołał w ramach swojego gabinetu dwa centra dowodzenia. W skład obu wchodzą odpowiedni ministrowie oraz niezależni eksperci i nadzorowane są osobiście przez premiera. „Sztab na rzecz ożywienia gospodarki Japonii” jest odpowiedzialny za działania mikroekonomiczne i zajmuje się opracowaniem strategii rozwoju, która zakłada zwiększenie konkurencyjności firm japońskich i innowacje techniczne. Sztab ten opracował także wspomniany wcześniej pakiet stymulacyjny. „Komisja doradcza ds. gospodarki i finansów” jest odpowiedzialna za zagadnienia makroekonomiczne i zajmuje się średnio i długoterminowymi celami gospodarczo-finansowymi, w tym reformą systemu podatkowego oraz założeniami ustawy budżetowej. Abenomika będzie dążyć do ożywienia gospodarczego Japonii opierając się na tych centrach dowodzenia niczym na dwóch silnych nogach.

Abenomika dopiero się rozpoczęła, lecz wydaje się, że rynki zareagowały pozytywnie – niezwykle wysoki kurs jena uległ obniżeniu, a ceny akcji wzrosły. Według badań opinii publicznej, nowy rząd cieszy się 60-procentowym poparciem. Ożywienie gospodarcze w Japonii będzie miało oczywiście korzystny wpływ na japońsko-polskie relacje gospodarcze. Oczekuje się także, że niedługo rozpoczną się negocjacje nad podpisaniem EPA/FTA między Japonią i UE. Według chińskiego zodiaku rok 2013 jest rokiem węża, który symbolizuje pomyślność w interesach. Mam nadzieję, że ten rok okaże się pomyślny dla gospodarek Japonii i Polski, a nasze relacje ekonomiczne jeszcze się umocnią.